41% van de Belgen weet niet waar zijn stroom vandaan komt
Meer dan de helft (62%) is ervan overtuigd dat een energiecontract met groene stroom duurder is. Spoiler alert: dat is het niet.
Brussel, 20 mei 2022 - Uit een studie van energieplatform Bolt1 blijkt dat 41% van de Belgen geen idee heeft van de herkomst van zijn stroom. Slechts een kleine meerderheid denkt het wel te weten: de ene helft daarvan (20,5%) denkt dat het uit België komt. De andere helft (28,7%) vermoed dat het om een mix uit binnen en buitenland gaat. “Dat er verwarring bestaat, is niet verrassend”, stelt Pieterjan Verhaeghen, CEO en medeoprichter van Bolt. Als we kijken naar het aantal groene stroom contracten in België zitten we op 36%. Maar slechts minder dan de helft (12%) is effectief afkomstig van hernieuwbare energiebronnen in ons land.2 En in Vlaanderen dat koploper is op het vlak van groene stroom contracten, is zelfs slechts 5% is werkelijk afkomstig uit Vlaanderen.3
Lokale groene stroom is cruciaal in de energietransitie
Nochtans is lokale groene stroom cruciaal in de energietransitie. Eén van de meest efficiënte manieren om je CO2-voetafdruk te verkleinen, is het overschakelen op groene stroom.4
Pieterjan Verhaeghen: “We zijn vandaag bij Bolt al met bijna 20.000 huishoudens en 150 opwekkers die volop voor groene stroom kiezen. Echt groene stroom, geen sjoemelstroom. Wij zorgen ervoor dat mensen 100% zeker zijn dat ze lokale, groene initiatieven ondersteunen en niet enkel een certificaat voor stroom van het buitenland. Want daarmee helpen we het klimaat geen bal vooruit. Veel gezinnen dénken dan ook dat ze vandaag al voor groene energie kiezen, maar dit is niet altijd even waar. Het huidige aanbod aan groene contracten is een weinig transparant aanbod."
Transparantie is de sleutel
Vaak denken we nog een contract voor groene stroom te hebben, maar niets is minder waar. Minder dan de helft van de groene stroomcontracten in België is werkelijk afkomstig van lokale hernieuwbare energiebronnen.
Nochtans lijken de meeste Belgen daar niet vanop de hoogte te zijn. Uit de studie van Bolt blijkt dat Belgen die aangeven klant te zijn bij een grotere energieleverancier denken dat ze ofwel enkel energie krijgen, afkomstig uit België, ofwel een mix van binnen- of buitenland (wat al meer bij de waarheid aanleunt). En laat dat nu net de spelers zijn waarvan een groot deel afkomstig is van gascentrales of kernreactoren. Allesbehalve lokale, groene stroom.
Verhaeghen: “Het is vandaag te makkelijk om als leverancier je grijze imago op te poetsen naar groen. We hebben in ons land niets aan geïmporteerde buitenlandse garanties van oorsprong. Wat echt van tel is zijn reële en nabije investeringen in productie van wind- en zonne-energie, zodat we degelijke streekstroom hebben, in plaats van groen gelabelde grijze energie. Daar willen we bij Bolt een verschil in maken. Transparantie is belangrijk. Wij geven energie een gezicht, mensen kiezen voor echte groene stroom van echte mensen, opgewekt in België.”
Factuur belangrijker dan milieu
Maar de Belg heeft er nog niet alles voor over om die energietransitie vandaag al te versnellen, zo blijkt. Door de energiecrisis verdwijnt duurzaamheid op de achtergrond. De prijs blijft op dit moment het belangrijkste aspect in de keuze voor een energieleverancier (voor 92% van de respondenten). Over alle segmenten heen ongeacht leeftijd, taal, diploma, … neemt de prijs de absolute bovenhand.
Duurzaamheid (40.8%) en lokaal geproduceerde energie (30.2%) komen pas op de vierde en vijfde plaats. Betrouwbaarheid (75.1%) en service (48.6%) komen daar nog voor.
Opvallend is wel dat Walen lokaal geproduceerde energie belangrijker vinden (38,4%) dan Vlamingen (23,7%).Vlamingen kijken dan weer meer naar betrouwbaarheid (80,7%) en service (52,2%), naast de prijs. Bij jongeren onder de 34 jaar zien we dat ze meer belang hechten aan duurzaamheid (45,5%) en lokaal geproduceerde energie (35%) in vergelijking met de andere leeftijdscategoriën. Voor 55-plussers is betrouwbaarheid de tweede meest bepalende factor.
De werkelijke prijs van groene stroom
Nochtans beweert 90.7% van de Belgen zijn elektriciteit lokaal te willen kopen als die dezelfde prijs heeft als die uit het buitenland. Maar is lokale groene stroom dan ook effectief duurder? Opvallend is dat 61.7% van de bevolking ervan overtuigd is dat een energiecontract met enkel groene stroom effectief duurder is. Niets is minder waar. Pieterjan Verhaeghen legt uit: “Je zou vermoeden dat ‘korte keten’-energie de tendensen op de groothandelsmarkt omzeilt. Toch is de stroom van lokale energie-opwekkers niet goedkoper of duurder dan andere stroom.” De prijs wordt gestuurd door vraag en aanbod, en genoteerd door de Belgische ‘beurzen’ voor energie: dat is de Belpex voor elektriciteit. Wek je lokaal energie op in België? Dan wil je daar een correcte, eerlijke prijs voor. Daarom dat ook lokale, groene stroomopwekkers vergoed worden tegen de marktprijs van de elektriciteit die zij opwekken.
In haar studie ondervroeg Bolt ook hoe de Belg naar de toekomst keek. Iets meer dan de helft, 55%, voorspelt dat we binnen vijftig jaar alleen nog maar hernieuwbare energie zullen gebruiken. "Maar daar zijn we nog niet", zegt Pieterjan Verhaeghen.
“Het enthousiasme is er. Maar er is dringend nood aan een gericht, breed gedragen plan over partij- en regeringsgrenzen heen. Dat kunnen we niet genoeg benadrukken, vandaar ook onze ‘verzoenende boodschap’ onlangs in Antwerpen naar energieministers Tinne Van der Straeten en Zuhal Demir."
1Survey uitgevoerd door iVox in opdracht van Bolt, op 14 maart 2022, bij 1000 Belgen.
2Bron: https://www.aib-net.org/sites/default/files/assets/facts/residual-mix/2020/AIB_2020_Residual_Mix_Results.pdf
3Bron: https://infogram.com/copy-brandstofmixrapport-2019-1ho16veymez82nq?live
4Bron: https://www.science.org/content/article/best-way-reduce-your-carbon-footprint-one-government-isn-t-telling-you-about
Meer informatie over energieplatform Bolt: https://www.boltenergie.be/nl/
Voor vragen of interviews kan u contact opnemen met:
Dorien Janssens